TUZLA İÇMELERİ
TUZLA İÇMELERİ
1927 yılında kurulan Tuzla İçmeleri AŞ, günümüze kadar gelmiştir.
1993 yılında Çapa Tıp Fakültesi Tıbbî Ekoloji ve Hidroklimatoloji Ana Bilim Dalı Araştırma ve Uygulama Merkezi’nde kaynak suyu analizleri yaptırılmış, suyun nitelikleri tespit edilerek tıbbî raporu alınmıştır. Yörede, biri büyük biri küçük iki kaynak bulunmaktadır. Denize yakın olan Büyük İçme, tren istasyonuna yakın olanı da Küçük İçme adıyla anılmaktadır.
Küçük İçme suyunun tuzluluk oranı daha fazladır ve sıcaklığı 190C-200C’dir. Büyük İçme suyuna tuzluluk oranının az olmasının nedeni bu suya muhtemele deniz suyunun karışıyor olmasındandır. İçilmesi kolay olan Tuzla İçmeleri suyu, radyoaktif nitelikli olup bileşimlerinde, klorür ve sülfat anyonla, kalsiyum ve magnezyum katyonları bulunmaktadır. Ayrıca, Büyük İçme’nin bileşiminde düşük oranda lityum da bulunmaktadır. Küçük İçme’nin mineralizasyonu daha az olduğundan organizmadan geçerken çok su yüklenmez. Bu nedenle, bağırsak sistemi üzerindeki etkisi azdır. Ancak, vücuttan az miktarda maden çekerek böbrek yoluyla dışarı çıktığından idrar artırıcı (diüretik) özellikleri bulunmaktadır.
Büyük İçme ise sodyum klorür ve yüksek oranda magnezyum içermektedir. Mide, bağırsak, karaciğer ve pankreas gibi organların salgı faaliyetleri üzerine etkili olan sular, adale sisteminin de hareketliliğini artırmaktadır. Bu özellikleriyle gastritlerde, bağırsak parazitlerinde ve safra kesesi rahatsızlıklarında kullanılır.
Tuzla İçmelerini, şu anda Tuzla Kaplıcaları Sağlık ve Turizm Tesisleri işletmektedir. Tesis bünyesinde Konaklama, Bilgisayarla Check-Up, Kür Merkezi, Akupunktur, İçme Kürü, İnhalasyon Kürü, Tıbbî Masaj, Bitki Çayları, Restoran ve Perhiz Lokantası hizmetleri verilmektedir.Evliya Çelebi Seyahatnamesi’nde Tuzla İçmeleri;
Evliya Çelebi, Kuzey Marmara sahillerini gezerken Bizanslılar zamanında da bilinen bugünkü tabirle İçmeler olarak adlandırılan tuzlu sudan bahseder. Evliya Çelebi, o günün şartlarında insan-çevre ilişkilerini, kendine has üslubuyla anlatmaktadır. Bunu yaparken her ne kadar Tuzla adını zikretmese de İçme suyu ile ilgili önemli bilgiler vermektedir:
“Menzil-i İçme Suyu: Bu mahalde lenger bırağup cümle yârân ile taşra çıkup leb-i deryada haymelerimizi kurup zevk(u) safâya meşgul olduk.
(Burada demir bırakıp bütün dostlar ile taşra çıktık, deniz kıyısında çadırlarımız kurup dostlarımızla eğlenceye ve zevke daldık.)
Evsaf-ı Âb-ı Müshilât, İçme: Her sene mah-ı temmuzda kiraz mevsiminde cümle İslâmbol’dan ve gayrı büleydelerden niçe bin âdem cem‘ olup çadırlarında bir sâz(u) söz u ayş ve nûş edüp kırk gün kırk gice leb-i deryâda top u tüfenk ve fişenk şâdmanları olur kim diller ile ta‘bir ve tavsîf marazına mübtelâ olanlar bundan üç gün üç gice İçme suyundan nûş edüp
bi-emrillahi Te‘âlâ kimi istifrâğ edüp sarı sarı ve yeşil yeşil safrâ ve sevdâ ve balgam ve ahlâtlar çıkar kim râyiha-i habîsinden âdem helâk mertebesine varır. Ba‘zı âdemin aşağısından safra ve sevdâ ve ahlât ve kara balgam ve namazbur ve okran ve sîrence nâm emrâz-ı muhtelifeler çıkar kim âdem hayât-ı câvidân bulur. Ba‘zısından bilâteşbîh, tesbîh gibi dizilmiş çıkınca çıkınca şeyler çıkup kırkar ellişer boğum bağırsâk-misâl çıkıları çalılara sererler, gelü gidenler temâşâ ederler. Acep hikmetdir kim ba ‘zı çıkıları yarup içinden niçe yüz iyâh başlı kutdlar ve kelebek misillü malûk aşerâtlar çıkar. Bir yalçın kayadan kaynayup çıkar. Berrâk ve latîf sudur ammâ sehel şûrcadır.
(Müshil özelliği taşıyan İçme suyu: Her sene Temmuz ayında yani kiraz mevsiminde, bütün İstanbul’dan ve diğer bölgelerden binlerce insan gelip burada toplanırlar. Çadırlarını kurduktan sonra saz söz meclisleri tertip ederler, eğlenirler ve içerler. Böylece kırk gün kırk gece deniz kıyısında top, tüfenk ve fişenk şenlikleri ve eğlenceleri olur ki dillerle söylemek ve sözlerle anlatmak mümkün değildir. Dert sahibi olup da hasta edici ve sağlığı bozucu rahatsızlıklara yakalanmış olanlar, burada üç gün üç gece bu İçme suyundan içince Allahu Taala’nın emriyle ve izniyle kusmaya başlayıp sarı sarı ve yeşil safra, sevda (kara safra), balgam ve diğer usareler çıkarır ki pis ve kötü kokusundan dolayı insan ölüm mertebesine varır.Bazı insanların da alt tarafından safra, sevda, usareler, kara balgam, namazbur (abdestbozan), okran ve sıranca isimli çeşitli hastalıkların sebebi olan şeyler çıkar ki, insan yeniden hayat bulur. Bazı insanlardan, benzetmek gibi olmasın, tespih gibi dizilmiş çıkınca şeyler çıkıp kırkar ellişer boğum bağırsak gibi çıkılar çıkar, bunları çalılara sererler, gelip gidenler bakıp seyrederler. Acep hikmettir ki bazı çıkıları yarınca içinden nice yüz siyah başlı kurtlar ve kelebek gibi rahatsız edici haşeratlar çıkar.Bu içme suyu bir yalçın kayadan kanayıp çıkar.Berrak ve yumuşak sudur, ancak biraz acıdır.)
Evsâf-ı Şurût-ı İçme: Evvelâ üç gün aslâ tuzlu ve zîrûh kısmı yimeyüp perhîz ide. Dördüncü gün sabâh ve ahşam birer fincân su içe ama kendüyi sıcak duta. Üç gün bu hâl ile vücûdun haberdâr edüp muğla (?) içmiş olur. Andan üç gün dahi üç nevbet sudan içüp tuzsuz piliç maslûkası suyu içe. Tamâm on beş amel etdikden sonra fevkânî ve bahtânî fa’ideleri müşâhede olunup limon sulu ekşi çorba nûş edüp amelin kat‘ eder. Niçe fa’ideleri ma‘lum olur. Andan gemilere süvâr olup karşı Yalava ılcalarına gidüp anda hammâmlara girüp cümle halk ten-dürüst olup dürr-i beyz-âsâ tenâsüb-i a‘za sahibi olurlar. Aceb hâsiyyetli içme suyudur. Bu temâşâda yedi gün zevk edüp andan yine gemiye süvâr olup yine küre çekerek yarım sâ‘atde…”
